De restauratie van de Grote Kerk

Het werk aan de Grote Kerk is eigenlijk nooit af. Stond een paar jaar geleden een deel van de toren in de steigers, nu is het de beurt aan de kooromgang. Een enorme klus die nog duurt tot 2027 en waarbij innovatie en ambacht hand in hand gaan.

Kwetsbaar kalksteen

De Grote of Onze Lievevrouwekerk van Breda is gebouwd in de 15e en 16e eeuw in opdracht van de Nassaus. Eeuwenlange invloeden van regen, zon en vorst zorgen ervoor dat de mooie, witte kalksteen waarmee de kerk is gebouwd, behoorlijk is aangetast.

Nadat rond de eeuwwisseling de kerk weer wind- en waterdicht is gemaakt, zijn nu de ornamenten van de kooromgang aan de buitenkant aan de beurt. Deze restauratie duurt nog tot 2027.

Portland Stone

De Grote Kerk is oorspronkelijk gebouwd met steen uit Belgische kalksteengroeves. Helaas zijn deze ver uitgeput. Gelukkig is er in het Britse Portland nog voldoende kalksteen beschikbaar.

De restauratie wordt uitgevoerd door Monument Vandekerckhove uit het Belgische Zottegem. Een gerenommeerd bedrijf dat ook werkt aan het herstel van de afgebrande Notre Dame in Parijs.

Innovatief en ambachtelijk

De werkzaamheden zijn gericht op het vervangen, restaureren en conserveren van de ornamenten aan de kooromgang. Zowel bestaande ornamenten als nieuw gemaakte, worden bewerkt volgens de nieuwste technologie. Zo kunnen ze weer honderden jaren mee.

Freesmachine
Versleten stenen die tijdens de restauratie worden vervangen, worden eerst met klei nagemaakt in hun oorspronkelijke vorm en daarna in 3D gefotografeerd. Vervolgens freest een robot de basisvorm uit. De finishing touch blijft ambachtelijk mensenwerk. Net als 500 jaar geleden.

Beeldhouwers aan het werk

Als de freesmachine zijn werk heeft gedaan, werkt een ambachtelijke beeldhouwer de ornamenten af. Zorgvuldig brengt hij alle details aan. Het ornament krijgt daarmee zijn zogenaamde 'historische slag' wat het karakter aan de steen geeft.

Het hele proces wordt nauwgezet gemonitord door de restauratiearchitect en de Rijksdienst Cultureel Erfgoed.

Kerk Binnenstebuiten

Een noodzakelijk kwaad bij iedere verbouwing of restauratie is een bouwschutting. De Grote Kerk en Blind Walls Gallery maakten van de nood een deugd met het project Kerk Binnenstebuiten. Kunstenaars schilderen panelen voor de bouwschutting waarbij ze zich laten inspireren door het interieur van de Grote Kerk.

Kunstenaars
Tot nu toe zijn er panelen geschilderd door Zenk One, Maria Piccione, MonkeyBird Crew, Nina Valckhoff, Pink Panther Paints en Frank Stoks (Franky Sticks). In oktober komen er weer nieuwe schilderwerken bij.

Restauratie orgel

Alsof het allemaal nog niet genoeg is, is ook het monumentale Flentrop orgel in de Grote Kerk hoognodig aan restauratie toe. Onderdelen zijn verduurd, het schilderwerk moet hersteld en door onder meer lekkages aan de kerk in het verleden klinkt het orgel een toon te hoog. Geen probleem wanneer het orgel alleen speelt, maar samen spelen met andere instrumenten is wel een stuk lastiger.

Nassaukleuren
Het orgel in de Grote Kerk is een samengesteld orgel en dateert uit 1969. Het is een van de grootste kerkorgels van ons land en is geschilderd in de Nassaukleuren blauw en goud. Bovenop het orgel houden twee leeuwen en een engel samen het Bredase wapen vast.

Adopteer je eigen orgelpijp

De kosten voor de restauratie worden deels gedragen door subsidies van gemeente, provincie en rijk én een belangrijke sponsor. Het resterende deel wil de Grote Kerk bij elkaar brengen met een originele publieksactie.

Favoriete toon
Heb jij een favoriete toon? De Bes omdat je zo van bessen houdt? Een F omdat jouw liefste Fieke heet? Adopteer dan de orgelpijp die deze toon voortbrengt en jij wordt eigenaar van een van de 3780 orgelpijpen. Dat krijg je zwart op wit per mail. Adopteer je een heel register, dan wordt zelfs je naam in een van de pijpen gegraveerd.

Eind oktober maakt de Grote Kerk meer bekend over deze unieke actie.