De Zuiderwaterlinie

  • Regio
De Zuiderwaterlinie is de oudste, langste en meest gebruikte waterlinie van Zuid-Nederland. Een unieke ketting van 11 Brabantse vestingsteden, verbonden door het typisch Nederlandse verhaal van verdedigen met het water.

Om vijandelijke troepen uit het Zuiden tegen te houden, zette men het land rondom de vestingsteden onder water. Meerdere keren beschermde dit stuk linie Holland en Zeeland tegen de Spanjaarden, Fransen en Belgen. Waar vroeger de soldaten aan de grens stonden, vind je nu Brabantse gezelligheid tegen het decor van een rijke geschiedenis. Geniet van de gezellige historische vestingsteden, bezoek een van de forten of ontspan in de bijzondere natuur.

Zuiderwaterlinie: wandelen en fietsen 

Wist je dat je dat je langs de gehele Zuiderwaterlinie kunt wandelen en fietsen? Het Zuiderwaterlinie wandelpad (290 km) is uitgezet over de wandelknooppunten in Brabant. De wandelroute in Brabant is herkenbaar aan de groen-met-gele bewegwijzering met het Zuiderwaterlinie-symbool. Klik hier voor meer informatie over de wandelroute.

Je kunt ook prachtig fietsen langs de Zuiderwaterlinie. Fiets van Grave naar Bergen op Zoom of omgekeerd, of pak steeds kleine stukjes. Verdeeld over de 160 kilometer lange Zuiderwaterlinie zijn er vijf aaneengesloten mooie fietsroutes van ongeveer 40 à 50 kilometer per stuk, die onderdeel uitmaken van de ANWB knooppuntenroute in Brabant. Klik hier voor meer informatie over de fietsroute.

Bergen op Zoom

Soms vergeet je in vestingstad Bergen op Zoom gewoon dat je in Nederland bent. Zo Vlaams doen het middeleeuwse centrum met alle monumentale bouwwerken én met Fort de Roovere in Bergen op Zoom aan. Bergen op Zoom moest beschermd worden tegen een aanval van de Spanjaarden, omdat het op de handelsroute van Zeeland naar Holland lag.

Steenbergen

Steenbergen kreeg stadsrechten in 1272, dus bestaat het in 2022 750 jaar. De restanten van de vesting Steenbergen zijn hier en daar nog zichtbaar. Zoals de herstelde bastions, de herkenbaar gemaakte liniegracht en de opgeknapte vestingmuur. Ga eropuit en ontdek het zelf!

Willemstad

De zeearmen verdedigen die toegang boden tot Holland. Dát was voor honderden jaren de taak van de Stelling van Willemstad. Daarom liggen er vijf forten rond dit gezellige vestingstadje, in een grote kring aan het open water. Wist je dat Willemstad een beschermd stadsgezicht heeft? Tip: Eyecatcher is Fort Sabina, dat nog grotendeels bewaard is gebleven. Als je bovenop dit fort staat, kun je de hele Stelling van Willemstad goed overzien.

Klundert

Klundert was een belangrijke schakel van de zuidelijke verdedigingslinie tegen de Spanjaarden. De sporen daarvan zijn nog steeds zichtbaar! Rondom de gerestaureerde vestingwerken kun je heerlijk wandelen en fietsen.

Geertruidenberg

Geertruidenberg – de stad met de oudste stadsrechten in het Graafschap Holland – lag aan belangrijke vaarroutes. Daarom moest de stad zichzelf goed beschermen. Je vindt hier fraai bewaarde monumenten zoals vestinggrachten, bolwerken en ravelijnen.

Breda

Breda was een belangrijke vestingstad in de Zuiderwaterlinie. Breda was lang een heftig strijdtoneel tussen de Noordelijke Nederlanden en de Spanjaarden. Het gebied ligt echter te hoog om onder water te zetten. Daarom vind je in de buurt van Breda allerlei schansen en linies op het land, vooral bij Terheijden en Den Hout. De riviertjes waren belangrijk voor de verbinding met andere delen van de Zuiderwaterlinie.

Heusden

Het vestingstadje Heusden heeft een lange geschiedenis. De stad is prachtig gerestaureerd en in het landschap vind je nog steeds overblijfselen van schansen en forten.

's Hertogenbosch

Vroeger beschermde het moeras (dat nu de Moerputten en het Bossche Broek zijn) Den Bosch. Nu kun je er heerlijk wandelen en fietsen langs de monumenten en vestingwerken. Leuke terrasjes, gezellige winkeltjes, kleine straatjes: hier wil je naartoe!

Megen

Ooit gehoord van Megen? Megen is de kleinste vestingstad van de Zuiderwaterlinie. Maar sla dit pareltje aan de Maas zeker niet over. Bekijk dit pittoreske plaatsje met eigen ogen.

Ravenstein

Klein, maar fijn! Dat is Ravenstein. Elk gebouw is een schat op zich, hier waan je je even terug in de tijd. Genoeg moois om van te genieten tijdens een uitje naar Ravenstein!

Grave

Geen vestingstad is zó vaak veroverd als vestingstad Grave. Soms waren er wel 5 keer zoveel soldaten als inwoners. Een wonder dat er nog zoveel moois van over is dus. Het plaatsje is omringd door militair erfgoed. Je vindt hier ook het Zuidwaterlinie-bezoekerscentrum.